Essays en publicaties

“Deze tekst mag uitdrukkelijk alleen in zijn geheel worden overgenomen en met duidelijke bronvermelding.”

Intuïtief keuzes maken en je doel bereiken

 Deel 1: Het niet-weten

Volgens de oorspronkelijke Andes-bewoners vergissen wij ons als wij ons leven richten naar een betere toekomst. Deze is absoluut niet relevant, vinden zij, je hebt de toekomst niet maar wel de momenten in de tegenwoordige tijd. Deze zijn als parels, ze zorgen samen voor een rijk verleden. Je mag in hun ogen gewoon genieten van de tegenwoordige tijd, en je mág je in het moment in de wereld thuis voelen. Dan is je leven geen “te managen business”, maar een mysterie dat je leeft/bent.

Dit is precies het tegenovergestelde van de manier van beleven waarmee wij zijn opgegroeid: het credo van de vooruitgang. Als je daaraan niet meedoet voel je je mislukt en vorm je een bedreiging voor het streven naar welvaart, zo leerden wij. We willen “erbij horen” en we passen ons aan, maar dat gaat haast ongemerkt ten koste van wat we werkelijk voelen en wie we echt zijn. We vertellen onszelf verhalen over de werkelijkheid en we zijn overtuigd van de waarheid ervan. Een afwijkende mening wordt nauwelijks geaccepteerd. Je vrienden, de nieuwsitems en je politieke voorkeur bepalen voornamelijk wat je denkt en wat je “moet” voelen. Als je “niets” doet verdoe je je tijd en ben je lui, toch?

Ineens weet je dit niet meer zo zeker, want wat heeft het jou/ons gebracht?

Identificeer jij je met je dagelijkse werk of ligt je werkelijke doel ergens anders? Waarin ligt jouw motivatie? Wat wil je bereiken? Wat is je doel?

Ook als je dat al weet denk je misschien dat een doel bereiken voornamelijk een kwestie is van echt willen. Maar wat is die “wil”? Het is in ieder geval niet het orgaan dat aan het stuur staat van je leven. Eerder is het je groeiende en rijpende verhouding met de wereld. Het is de som van je verschillende motivaties, het gevolg van je successen en je falen. Samen vormt dit wat jij ziet als je “ik”.

Je “ik” en je “wil” lijken dus vrijwel synoniem. Maar dit “ik” kan vastgeroest zijn en daardoor je “wil” belemmeren. Dat is wat er gebeurt als je geen toegang hebt tot je eigen gevoelens. Een keuze (of besluit) maak je altijd vanuit je emotie, heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond. Dit betekent dat als je emotioneel vastzit, het je niet lukt om een keuze te maken waarmee je tevreden bent. Want om een verstandige keuze te maken, moeten we in staat zijn om “verstandig” te vóelen. Als je je emoties opzij schuift is het zinloos om te vertrouwen op verstandig dénken en begrijpen (Brandon Bays en Kevin Billett 2016).

Hoe vrij zijn we dan, als het gaat om het maken van de juiste keuzes?

We zijn het er eigenlijk wel over eens dat we vrij (moeten !?) zijn om te kiezen. We hoeven niet gewoon tevreden te zijn met ons “lot”. We leerden dat alles kan, dat wijzelf ons leven bepalen. We geven onszelf de schuld als we vinden dat we hierin falen. We móeten het juiste kiezen, vinden we. In feite laten we onze mening echter maar al te vaak afhangen van wat anderen vinden. Je leeft zoals je vrienden dat doen en je volgt de media, die opvallend vaak een vorm van cynisme predikt. Daardoor vertrouwen we niet op onze eigen waarneming en vertellen we elkaar moderne mythes, zoals het idee dat de meeste mensen niet deugen. Intussen zegt dat feitelijk niets over jouw waarheid en over jouzelf, het werkt eerder storend op jouw proces.

Maar het resultaat is dat we steeds iets nieuws najagen en elke keuze na korte tijd weer laten vallen of dat we nergens aan kunnen of durven te beginnen, wat ongeveer dezelfde uitkomst heeft als geen keuzes maken. Op zijn minst zorgt het voor onzekere beginnetjes en niets dat werkelijk kan groeien. Bovendien geeft het een enorme druk en onzekerheid, en het schept verwachtingen die we lang niet altijd kunnen waarmaken.

Onder de oppervlakte ontstaat dan een permanent aanwezig vaag gevoel van iets tekort te komen of zelf weinig waard te zijn. Dit werkt verlammend en demotiverend, en het werkt depressies in de hand. Als ons niets in de weg gelegd wordt (rijkeluiskinderen) en als het ons te goed gaat, leidt dit tot frustratie en (geestelijk) ziek worden, wat een bekend gegeven is in de psychologie. Uit onderzoek blijkt ook dat hoe meer we bereiken, des te meer we nog nodig denken te hebben. Dat alleen al leidt vanzelf tot conflicten. We zijn gewend geraakt aan een tijd waarin je kunt kiezen uit een onoverzichtelijke hoeveelheid mogelijkheden.

Wat is belangrijk, wat ga je doen? Je weet het niet meer. Je wordt er alleen maar moe van en zou best rust willen, los zijn van deze tredmolen, een time-out. Het kost moed om verwachtingen en controle los te laten, soms meer dan moed. Hoe vaak hoor je niet dat er een crisis, depressie of ernstige ziekte voor nodig is, dat er dan pas ruimte komt voor een cruciaal inzicht en voor een begin van heling? En is dit misschien wat er nu ook met onze aarde gebeurt? Je weet niet hoe het verder zal gaan. Soms moet je loslaten. Tegelijk met de druk om aan verwachtingen te voldoen, begeeft je zorgvuldig opgebouwde constructie het. Je voelt eerst vooral chaos in jezelf en om je heen als je je laat vallen in de diepte. Van je plannen komt nu niets terecht, maar er komt iets anders voor in de plaats…

De tijd die je besteedt aan een periode van “winterslaap” blijkt je iets kostbaars te brengen: het is een heel bijzondere tijd/ ruimte waarin je als het ware “een ei uitbroedt”. Als je hier aandachtig naar kijkt kun je je innerlijke ruimte vinden en uitbreiden, zodat je “subtiele zintuigen” kunnen opvangen wat echt belangrijk voor je is. Je hoeft je alleen te openen voor deze “cocon van stilte”.

Deze vorm van alleen en dicht bij jezelf zijn wordt ook wel “solitude” genoemd, en dat is compleet anders dan eenzaam zijn. Want eenzaamheid duidt op het missen van mensen waaraan je je spiegelt en waarin je jezelf herkent. Eenzaam zijn kan ook betekenen dat je leven zonder betekenis voor je voelt. “Solitude” daarentegen houdt in dat je kunt genieten van je innerlijke rijkdom. Eigenlijk hoef je niet ver te zoeken naar deze innerlijke stilte want ze is altijd in jezelf bereikbaar. Deze kern ben jij zelf.

Maar lukt het je niet om jouw stille kern te vinden, kun je niet zonder van buiten komende “ruis” of moet je altijd iets bereiken van jezelf, doe dan het volgende:

  • zorg dat je niet weet waarheen het gaat of wat het resultaat is
  • doe geen moeite om daar achter te komen
  • gebruik niet de manier waarop iemand anders het doet
  • probeer niet jezelf te verbeteren
  • laat tijd geen rol spelen
  • ga niet wachten op de oplossing of op een wonder

Na enige weerstand laat je je uiteindelijk vallen, en na verloop van de tijd blijk je een onbekende richting te zijn ingeslagen. Je gaat niet meer ergens naartoe, maar je bent in een proces van ergens aankomen: je komt tot jezelf. Je bent thuis in een nieuwe ruimte, die van het moment. Je voelt je nu thuis in je eigen centrum. Hier kun je steeds weer naartoe terugkomen.

“Kun jij je herinneren wie je was, voordat de wereld je begon te vertellen wie je zou móeten zijn?”

Je luistert, speurt diep in jezelf, je hebt alle tijd en de wereld ziet er heel anders uit. Je hoeft het nog even niet te weten, datgene wat aandacht nodig heeft wordt vanzelf wel zichtbaar, langzaam. Je kunt jezelf veel meer dan je denkt ontwikkelen door “niets” te doen en daarvan te genieten. Zelfs je DNA verandert daardoor op een manier die aansluit bij de ontwikkelingen die gaande zijn. Wanneer de tijd rijp is merk je wat je opgave is, voor even of voor langer, en welke vaardigheden je daarvoor kunt inzetten. Geduld nu, nog even niets…

Aquariuscoaching – Birgitta Zegelink – juni 2017